Update 26 augustus 2021: Vandaag kreeg Groôs te horen dat de Zeeuwse Slakkentuin wegens omstandigheden is gesloten.
Uren kan hij naar zijn slakken kijken. Het zit er alleen niet in voor Antonio Wood: er is werk aan de winkel. En veel ook. Naast zijn fulltimebaan spendeert de kweker uit Middelburg vele uren in zijn Zeeuwse Slakkentuin. Een reportage (met primeur) over pionieren, slakkenkaviaar, zen worden, liefkozen en de liefdespijl van de slak.
Veel zelf uitvogelen en pionieren
“Met schande en schade word ik wijzer!”
“Zo’n twintig jaar geleden zag ik in het televisieprogramma Het Roer Om een stel naar Spanje vertrekken om slakken te gaan kweken. Dat vond ik zo leuk. Het is altijd blijven hangen.” Antonio stapt trots over het terrein richting zijn slakken. “Het idee zakte niet meer weg en ik ben het in 2016 voor de hobby gaan proberen. Hier, in Middelburg. Ik heb er eerst veel over opgezocht, een workshop bij een kweker gevolgd en heb ze natuurlijk ook gegeten. De kweker in Limburg bleek maar een van de weinige professionals in Nederlands te zijn. Je kan ze echt op één hand tellen. Verder heb ik goed contact met een kweker in België, Escargots Des Flandres, waar ik in mei een leuke dag heb gehad. Ook mocht ik meeliften op een bestelling van 30.000 babyslakken voor een Franse kweker. We hebben veel tips uitgewisseld en lekker gegeten.” Er is geen opleiding die je kan volgen. Je moet het allemaal zelf uitvogelen. Antonio: “Het is echt pionieren. De meeste andere kwekers laten niet veel los. Met schande en schade word ik wijzer!”
Een nieuwe stek voor de slakken
Het begon allemaal in een Middelburgse volkstuin. “Daar waren de meeste tuinders eerst niet zo blij mee.” Gelukkig bleven de slakken in de tuin van Antonio en kwamen de anderen al snel een kijkje nemen. “Het werd toch enthousiast ontvangen en vaak namen ze hun kinderen mee. Het was heel leuk daar.” Helaas gaan de volkstuinen op de schop voor een huizenproject en moest Antonio op zoek naar een nieuwe stek voor zijn slakken. Zijn oproep werd gezien door Ard van de Kreeke, eigenaar Hof Welgelegen/ Kwekerij Overwater. “Hij had twee lege folietunnels hier op het terrein bij de Langevielesingel. Ik heb gelijk de spullen verhuisd. Dat is nu zo’n drie maanden geleden. Wat je nu ziet is de eerste opzet. Samen met Ard ben ik aan het brainstormen over de volgende stap. Hoe onze samenwerking eruit komt te zien, maar ook over koelsystemen, het automatiseren van werkzaamheden en het klantennetwerk. Kortom: hoe we er een winstgevende onderneming van kunnen maken.” Er gaan veel uren in zijn hobby zitten. Antonio is vaak na zijn werk nog zo’n drie uur per dag in de tuin en werkt er ook in de weekenden. “Thuis missen ze me wel een beetje, maar dit is echt mijn ding. Ze snappen dat ik dit nodig heb.”
Helemaal zen
De slakkenkweker werkte voorheen jarenlang in de grafische sector. Antonio: “Toen de drukkerij in 2014 failliet ging, was dat eigenlijk het seintje om serieus met de slakken aan de slag te gaan.” Het liep toch iets anders: na drie maanden kreeg hij een baan aangeboden bij een jachtenbouwer. Een vroegere klant van Antonio. “Dat pak je natuurlijk aan. Het is een mooie maar ook een hectische baan. Het bedrijf groeit explosief: gekkenhuis! Dit hier geeft me zoveel rust. Je hoort de vogeltjes en de slakken hebben ook geen haast. Pure rust. Dan word ik weer helemaal zen.” Gelukkig geniet hij vooral van de vogels en vormen ze geen bedreiging voor de slakken. “Daar is al het gaas voor. Wel moet ik regelmatig ratten en muizen vangen en ook mollen en egels lusten wel een malse slak. Het is natuurlijk niet zo leuk dat zij ’s avonds culinair komen dineren.”
“Ja, de eerste keer toen 140 slakken in de pan gingen, moest ik wel even slikken.”
Even slikken toen de slakken de pan in gingen
Werken met slakken houdt in dat je veel moet monitoren. Zijn ze aan het paren, dan moeten ze in een andere bak. Zijn er weer eitjes gelegd? Dan worden ze verzameld en met een datum erbij in de stelling opgeslagen. Antonio wil er zoveel mogelijk kweken voor het volgende seizoen en loopt steeds rondjes door zijn tuin om alles na te gaan. “Je leert de slakken lezen. Ik zie het gelijk wanneer ze ziek zijn en heb inmiddels ook door wat ik moet doen zodat ze weer lekker in hun vel zitten. Ja, de eerste keer toen 140 slakken in de pan gingen, moest ik wel even slikken. Dat was een ding waar ik doorheen moest, maar het zij zo.” De slakken zien er soms best verschillend uit. Hij pakt er één op. “Ze hebben allemaal hun eigen tekening. Deze hier heeft bijvoorbeeld geen banen maar is crèmekleurig. Zie je dat het huisje aan de onderkant goed begint te krullen? Dan is hij volwassen.”
Smakken in de avonduren
De slakken groeien als kool. En niet zonder reden. “Zo’n vier volle emmers per dag. Dat is wat ze eten. Komkommers, sla, bananen en appels. Waar laten ze het? Ik krijg veel van Lou Dekker, hij heeft een marktkraam in Middelburg. Elke donderdag en zaterdag krijgen we de groenten die hij niet meer wil verkopen. Ook komt er veel uit de winkel van de Versmarkt via Ard. De slakken zijn er blij mee. In de avond hoor je ze goed hoor! Takelen ze alles flink toe en zijn ze lekker aan het smakken.” Het snijden van de groenten en het fruit is een arbeidsintensieve klus. Gelukkig krijgt Antonio hulp. “Het is een leuk klusje voor de cliënten van Arduin die hier op het terrein een werkplek in de winkel en op de boerderij hebben. Die gasten zijn zo enthousiast! Sommigen maken er echt een sport van om het zo fijn mogelijk te snijden. Dan lijkt het wel soepgroente. Ben ik echt heel blij mee.”
Slakkenseks
Onlangs postte Antonio op zijn social media accounts een filmpje waarin je twee slakken seks ziet hebben. “Ik twijfelde eerst of ik het wel moest plaatsen. Maar eigenlijk is het toch gewoon heel leuk om te zien!” De kweker zoekt even en vindt al snel twee slakken die aan het liefkozen zijn. “Ja, er is voorspel!” Slakken zijn tweeslachtig, ze bevruchten elkaar. “Deze twee zijn eigenlijk al klaar met paren. Je ziet het slijm nog zitten. Als ze paren komt de liefdespijl tevoorschijn en zitten ze echt aan elkaar vast. Dit gebeurt meestal ’s nachts, overdag zijn ze er wel klaar mee. Het zijn dan ook nachtdieren.” Slakken zijn sowieso heel sociale dieren, vertelt Antonio. “Ze zoeken elkaar op, gaan op een hoopje zitten. “Toen ik er net 20.000 had uitgezet zaten ze allemaal samen in een paar hoeken. Inmiddels is het wel meer verspreid.”
“In de avond hoor je ze goed hoor! Takelen ze alles flink toe en zijn ze lekker aan het smakken.”
Van Zeeuwse slakken tot slakkenkaviaar
Terug naar waar de slakken voor zijn bedoeld. “We hebben proefjes gestuurd naar restaurants die ook al biologische groenten afnemen bij Ard. In Amsterdam, Brabant en België tonen ze veel belangstelling.” Ook probeert het duo iets nieuws uit. Antonio loopt richting een aantal grote bakken. “Dit is een primeur hoor. We zijn aan het testen of we slakken met een Zeeuws tintje kunnen kweken.” Hoe dit proces smaakexperiment verloopt, mag Groôs helaas niet delen. Wel belooft Antonio dat hij het gelijk laat weten als het een succes is. “We zijn overigens ook bezig met slakkenkaviaar.” Antonio opent een paar kweekbakjes met grond waarin mooie bolletjes van witte eitjes zitten. “Ik heb ze natuurlijk een keer geteld. Het zijn er per leg steeds zo’n 100 à 150.” Om de kaviaar verder te ontwikkelen zijn er enkele universiteiten benaderd waaronder het Food Lab aan de Universiteit Wageningen en Food Commerce & Technology van Hogeschool Inholland. De laatste heeft aangegeven hier volgend jaar een studieproject van te willen maken. De eitjes van de slakken kunnen rauw gegeten worden, maar ik wil natuurlijk zeker weten dat het in orde is.”
Hulp nodig in de Zeeuwse Slakkentuin
In de winter gaat Antonio aan de slag met voorbereidingen voor het nieuwe seizoen. Antonio: “Meestal ontwaken de slakken uit hun winterslaap in maart en dan gaat het door tot het echt weer koud wordt. Ze sluiten zich af in hun huisje met een wit vliesje van kalk, het epifragma. Het uiteindelijke streven van Antonio? “Een miljoen slakken per jaar omzetten!” Gelijk voegt hij er bescheiden aan toe: “De helft zou ook al heel mooi zijn hoor. Je kan er best een leuke boterham mee verdienen, maar je moet dit vooral doen omdat je het echt leuk vindt.” Voor wie het leuk vindt om te helpen: in het najaar moeten de slakken weer geraapt worden in de Zeeuwse Slakkentuin. Hulp is welkom!
Foto’s Mel van Zweeden