Frans antiek en oude bouwmaterialen

Er wordt wat afgestruind én gelachen bij Benko in het Zeeuws-Vlaamse Sint Jansteen. Ruim 2600 vierkante meter vol oude bouwmaterialen, brocante en antiek. Van stoer industrieel tot art nouveau. De zussen van Groôs keken er hun ogen uit! Een portret van Sven van Bennekom, een gepassioneerd inkoper met oog voor rariteiten en een goed gevoel voor humor. Hoe gekker, hoe beter.

Ingestorte kerken en verlaten kloosters
“Toen ik begon had je geen internet. Het was echt gewoon zoeken en struinen door Frankrijk. Kerken die op instorten stonden, kloosters waar je dagen in kon verdwalen. Ik denk dat 90% van wat je hier ziet Frans is. Tegenwoordig gaat het heel anders hoor. Het romantische is er vanaf. Er zijn veel meer kapers op de kust en het aanbod wordt ook kleiner.” Iedere week is Sven drie dagen in Frankrijk om in te kopen. “Hoe goed ik Frans spreek?” Lachend: “Een ‘petit peut’. Maar ik volg alles als het over geld of antiek gaat.”

Gooische Vrouwen
Japan, Rusland en voornamelijk de Randstad. Daar komen de klanten van Sven vandaan. “Ik verkoop bijna niks binnen Zeeland. Misschien sporadisch iemand uit Hulst die op zoek is naar een cadeautje. En ik heb een paar klanten uit Middelburg en Veere. Vooral Rotterdammers en Amsterdammers weten me te vinden.” We moeten het vragen. Waarom heeft Sven geen zaak in de Randstad? “Kijk, ik ben in anderhalf uur in Noord-Frankrijk en het is een mooie plek. We wonen hier hartstikke gaaf. Daarom zit ik nog steeds hier. Zit een zaak als deze in Amsterdam, dan heb je de hele dag stylisten over de vloer. Wij hebben ook weleens uitgeleend hoor. Dan moet je denken aan films zoals Gooische Vrouwen. Die hebben ons netjes vermeld in de aftiteling. Dat is niet altijd het geval en vaak gaan je spullen kapot, dus uitlenen doe ik liever niet meer.”

Zeeuws met een Amsterdamse tongval
Benko is gevestigd in een oude vlaszaadfabriek in Sint Jansteen. “Het was van de opa van mijn moeder. We woonden al buiten de provincie, maar zijn hierheen verhuisd toen ik een jaar of 17 was. In de krant lazen ze over een goed draaiende horecazaak in Hulst. Wij daar vanuit 020 heen, koffie drinken. Het bleek een caravan met friet. Dat ging ‘m niet worden. Toch bleven m’n ouders hier en startten een zaak. Ik ben er denk ik nog geen 3 weken gebleven. Als ik terug naar huis ging was ik 5 uur onderweg. Met de boot naar Yerseke en dan een treinreis. Dat had wel iets.” Zeeuwse roots, maar hoe zit het met zijn uitspraak? Amsterdams met Zeeuws dat er doorheen sijpelt? Sven lacht: “Ik ben in Noord-Holland opgegroeid, vandaar dat accentje. Mijn oude vrienden moeten erom lachen. Sven met zijn Zeeuwse woorden. En ook Vlaams. Ik heb hier veel klanten van over de grens en die zijn zo netjes. Ik pas me dan aan.”

Spiekers of speakers?
Het gaat niet altijd gelijk goed. Sven: “Er vroeg eens iemand om een ‘bas voor z’n remork’. Nou, dat hebben we niet dacht ik. Bedoelde hij een zeil voor z’n aanhanger. Echt Vlaams. Of het Zeeuwse ‘spiekers’. Nou, daar heb ik een schuur vol van. Bleek hij toch echt speakers te bedoelen.” Inmiddels is Sven verknocht aan Zeeland. “Dat heeft wel even geduurd. In het begin verstond ik niemand. Ieder weekend ging ik terug naar Amsterdam. Dat ging jaren zo, maar dan bouw je hier ook niks op. Wel heb ik van m’n vader het inkopen geleerd, de kneepjes van het vak. En toen kwam ik mijn vrouw tegen. Haar moeder is Amsterdams, maar ze is in Axel geboren en getogen. We lachen nog altijd om elkaars woordenschat.”

Jackpot
Inmiddels zit Sven 30 jaar in het vak. “Pff, wat een tijd alweer. Minimaal 30 jaar, maar laten we het op 30 houden.” Het liefst zou hij alles willen houden. Het eeuwige probleem van een antiekdealer. En niet alleen omdat hij het zo mooi vindt. Sven: “Alles wat ik verkoop, daar heb ik eigenlijk spijt van. Vroeger heb ik hele barbershops opgekocht. Als je daar een beetje winst op maakte, was je al blij. Als ik dat allemaal had bewaard en nu zou verkopen? Jackpot. Ik koop alles wat ik mooi vind en probeer vooruit te denken. Vooruit op de trend. Maar het blijft echt lastig.” Verderop in de zaak staan prachtige louvredeurtjes. Sven: “Die lopen echt als een trein. Eerst was die hype nog gekker. Helaas kwamen al snel de Gamma en Karwei met namaak. Antiekhandels zetten de trend en de rest bouwt verder. Het maakt de markt kapot, je mist hierdoor het grote publiek. Gelukkig zijn er nog steeds een hoop freaks zoals ik die het echte spul willen.” De echte grote klapper? Sven: “Je hoort de verhalen, maar ik heb het zelf nog nooit meegemaakt. Je weet wel, een antieke Porsche in een vergeten schuur.”

Hoe gekker, hoe beter
Sven: “Uitblinkers vinden, rariteiten. Daar heb ik een goed oog voor. Dat is mijn specialiteit. Zelf vind ik mooie, oude deuren het leukste om te kopen.” We lopen door de zaak en zien mega grote letters. Samen spellen ze het woord champagne. Sven: “Dat bedoel ik nou, van die gekke decoraties. Je moet er tegenaan lopen.” Hij denk even na en zegt dan met een grote glimlach: “Eigenlijk loop ik altijd tegen rare dingen aan.” En hij is niet de enige liefhebber van oude bouwmaterialen, brocante en antiek. Sven: “Ik weet veel, maar soms lopen hier echt wandelende encyclopedieën rond. Zij weten pas écht veel. Zo gefreaked. Die lezen dag en nacht, bellen elkaar op om te vragen wat dit of dat is.” Sven loopt even de zaak in en zet vervolgens een paar flessen bier op tafel. “Mijn relatiegeschenk. Van de exportklanten in Japan krijg je vaak cadeautjes, t-shirts enzo. Mega aardig. Ik wilde eerst whiskybier maken, Nederlands bier met Japanse whisky. Dat lukte helaas niet. Al zijn deze bieren ook echt heel goed. Lekker koud drinken.”

Kijken, kijken en vooral wel kopen
Hoe ziet de toekomst van Benko eruit? Sven: “Ik zou er graag een werkplaats bij hebben om stukken op te knappen. Een lunchroom en een tiny house lijken me ook wel wat. We hebben zoveel ideeën. Maar we hebben het ook zo druk. Ik denk dat het voorlopig blijft zoals het is.” Als we de oude vlaszaadfabriek willen verlaten, lopen we een paar rondjes. Die grote spiegels hadden we toch al gezien? En dat uithangbord en die grote stalen deuren ook? Sven: “Je moet iets kopen, dan vind je de uitgang vanzelf!”