De boer van Middelburg

“Waar zullen we beginnen?” Sander Veldhorst wrijft in zijn handen en kijkt over het erf. Hij is geen standaard boer. De Boer van Middelburg, zoals hij zich op Instagram noemt, werkt drie dagen per week als productengineer op kantoor. Wel vind je hem op de andere dagen op het land. Zijn toekomstplan? Het familiebedrijf overnemen, samen met zijn zussen. Groôs kreeg een tour over het prachtige terrein.

Parttime boer

“Het kan tussen de planten een beetje nat zijn hoor.” We volgen Sander zijn blik naar onze schoenen. Niet per se gemaakt voor een tour over het land, maar we zijn veel te nieuwsgierig. En dus volgen we hem, met grote stappen over de suikerbieten. Ondertussen trekt hij her en der varkensgras uit de grond: “Dat hoort hier niet.” Na zijn studie gezondheidszorg technologie, belandde Sander bij diverse bedrijven op kantoor. Momenteel werkt hij drie dagen per week aan prefab schoorstenen als productengineer. De andere dagen van de week is hij op het land te vinden. Sander: “Drie dagen hoor. Op zondag hebben we een vrije dag, zodat we weekend kunnen vieren. Al werk ik dan thuis toch ook vaak aan nieuwe plannen.” Als je zoveel werkt, hoe en wanneer pak je dan je rust? Sander is gek van watersport: “Kitesurfen vooral. Dat helpt wel om je hoofd leeg te maken.”

Van aardappelen tot gras

De boerderij was van opa en oma, die nog steeds op het terrein wonen. “Opa is 89 en doet nog altijd bijna alles zelf.” Zijn vader en moeder bestieren het geheel sinds 1979 samen met opa en oma en sinds 1996 alleen. Sander: “Ik heb altijd meegeholpen. Zeker als er geoogst moet worden. Dan kom je standaard mensen te kort. En natuurlijk met het idee om de boerderij over te nemen, al heb ik dat idee niet altijd gehad.” Op het land staan aardappelen, suikerbieten, tarwe, gras, pootaardappelen en uien. “De suikerbieten gaan op een grote hoop op het erf. Daar worden ze opgehaald en wordt er suiker van gemaakt.” Achter de suikerbieten staan de uien. “Die gaan meestal naar een verwerker in Zeeland om ze vervolgens te exporteren. Ze staan helaas heel slecht door de droogte.” Plots springt er een haas boven de suikerbieten uit – geschrokken door onze aanwezigheid. Hij gaat er als een haas vandoor. “Zie je die korte stukjes? Ze eten ervan. Met dit beschadigde rijtje komt het niet meer goed.” Maar hoe zit het met de andere producten? Met veel geduld legt Sander het uit: “Onze aardappelen gaan naar de frietverwerkende industrie. De pootaardappelen worden verhandeld door Agrico en een deel planten we zelf weer uit. De graan gaat via de CZAV naar de industrie.” En dan is er ook nog gras. Sander: “In samenwerking met zuivelboerderij Hoogelande telen we gras. Hun koeien eten dat weer.”

Strokenbos vol lekkers

Na het bestuderen van de aardappelen lopen we naar het strokenbos waar het wemelt van de bijen en vlinders. Een beetje te vergelijken met een voedselbos, behalve dat hier alles netjes in rijen gepland is. Sander: “Dit vind ik handiger. Zo kun je het ook oogsten met machines. Ik heb alles in februari gepland en gezaaid.” Een kleine opsomming: verschillende soorten zwarte bessen, dessertperen en kweeperen, walnoten, pruimen, aroniabessen, rode bessen, kruisbessen, radijs, pompoenen, oca, yacón, mispel, asperge en nog veel meer. Sander: “De arioniabes smaakt naar cassis. Een beetje wrang, maar is heel gezond. Lekker om sap van te maken of bij de yoghurt.” De kruisbessen zijn helemaal kaal. Sander: “Dat komt door Whitney. De hond eet ze op.” In het strokenbos wordt niks gespoten. Ook komt de voeding grotendeels uit het strokenbos zelf. Sander: “De populieren die je ziet staan binden stikstof. We snoeien en versnipperen dit: voeding voor de andere planten. De wilg heeft hetzelfde doel.”

Kauwgom van tarwe

Achter het strokenbos, in de schaduw van een jong walnotenboompje, staat een enorme walnotenboom. Ooit gepland door zijn opa en oma. Sander trekt ondertussen een radijs uit de grond. “Proeven?” Verderop laat hij een veld met tarwe zien. Ook dat proeven we. “De tarwe moet kneiterhard zijn, nu is het nog te zacht. Vroeger werd ons verteld dat je er kauwgom van kon maken.” Sander lacht: “We kauwden handen vol. Het werd natuurlijk nooit kauwgom.”

Toekomstplannen

Misschien ziet de boerderij er over een paar jaar wel heel anders uit. Sander: “Samen met mijn zussen ben ik aan het bekijken hoe we dit samen kunnen doen. We denken aan meer lokaal afzetten in combinatie met toerisme. We willen mensen betrekken bij het land, laten zien waar je eten vandaan komt. Het milieu en het maatschappelijke vinden we heel belangrijk, maar eerst eens zien hoe we er met z’n drieën van kunnen leven. De basis moet goed zijn, dat is het belangrijkst.” We vragen wat de boer het meeste zou missen aan zijn huidige kantoorbaan. Sander: “Ik denk mijn collega’s, maar goed, je werkt hier wel naar toe.” Zijn persoonlijke droom is een samenwerking met lokale restaurants. Sander: “Dat we meer gaan werken op aanvraag. Nu verzin je iets en probeer je het te verkopen. Maar wat is de wens van een restaurant? Ik zou dit liever samen doen.”

Verborgen parels

Dan zijn de werkplaats en opslag aan de beurt. Hier staan enorme bakbeesten te wachten om aan het werk te mogen. Sander: “Ik vind de Fendts heel mooi. Goeie trekkers.” Grote wielen liggen hoog opgestapeld. “De wielen die er nu aanzitten zijn voor tussen het gewas door te rijden.” We krijgen een demonstratie hoe de aardappelen worden gesorteerd, nemen een kijkje in de grote koelcellen vol lege kratten waar G. Veldhorst op staat en ook laat de boer de aardappelrooier zien. Er liggen allemaal onderdelen op de grond. “Ja, het onderhoud doen we zelf.” De schuur ernaast wordt momenteel gestofzuigd. Wacht even, gestofzuigd? We lachen, maar Sander is bloedserieus. “Als het hier vol is, dan kijk je naar 500 ton aan aardappelen. De gaten in de grond zijn nodig om ze te drogen en op temperatuur te houden. We zijn deze ruimte nu grondig aan het schoonmaken. Op de schil zat een middel dat groei tijdens bewaring voorkomt, maar dat mogen we sinds kort niet meer gebruiken. De restjes grond die je ziet liggen, daar zit het ook in. Het is echt bijna niet te doen. We stofzuigen dus zelfs.”

Een kraam vol lekkers

We lopen terug naar het begin van het erf. Sander grapt: “Kijk, ons krakkemikkige hokje.” In het kraam verkopen ze lokale producten. “Frieslanders bijvoorbeeld, lekkere aardappelen voor in de oven.” Maar ook aardappelen van het ras Fontane om friet van te snijden, courgettes, eieren, pruimen, zelfgemaakte jam en rozemarijn. Sander: “Die rozemarijn is dan weer heel goed bij je gebakken aardappelen. De neef van mijn vader uit Zeewolde maakt honing, die vind je ook in het kraam.” En heel soms vind je er eieren van de ganzen uit hun tuin. “Best lekker om een omelet van te maken.” Vanuit huis wordt geroepen door Sander zijn moeder: “Er zit helemaal niks meer in!” Toch maken we een paar foto’s én nemen we aardappelen, courgettes en rozemarijn mee. Het kraampje is normaal gesproken op zondag gesloten, maar wij gaan heerlijk smikkelen vanavond. Fijne vent, die boer van Middelburg.