Vier blauwe en drie witte golvende banen, een worstelende rode leeuw en een gele kroon. De vlag blijft niet onopgemerkt als je door Zeeland rijdt. Bij Groôs hebben we inmiddels een flink archief vol foto’s van stukken stof die trots wapperen in de wind. Wat weten we eigenlijk over die vlag? Groôs zocht het uit.
Input voor sterke verhalen
We hebben aan de hand van de Zeeuwse vlag een paar stevige feiten en interessante weetjes op een rij gezet. Van een bevolking die wordt uitgeroeid door indianen tot een invloedrijk Zeeuws geslacht. Dit doet het vast goed op verjaardagen of in de kroeg. Denken we. Laat je ons op Facebook, Twitter of Instagram weten of het inderdaad een succes was? Mocht je toevallig historicus zijn en nog veel meer sterke Zeeuwse verhalen weten, dan horen we ook graag van je.
Op de vlag tel je vier blauwe en drie witte banen die de zee voorstellen.
De vormgeving van de vlag
We beginnen met het iets serieuzer weetje over het ontwerp van de Zeeuwse vlag. Deze werd in 1948 ingediend door T.A.J.W. Schorer. Een oud-lid van de Provinciale Staten. Een man die uit een zeer oude en invloedrijke Zeeuwse familie kwam. Al sinds de 17e eeuw speelde deze familie een belangrijke rol in de politiek in Zeeland en in Den Haag. Op de vlag tel je vier blauwe en drie witte banen die de zee voorstellen. Het originele ontwerp bestond uit zes banen, maar volgens meneer Schorer zou een ontwerp met zeven banen evenwichtiger zijn. Ook vond hij dat donkere randen aan de onder- en bovenkant beter zouden afsteken tegen de lucht. Misschien kun je dit op een bierviltje of servetje uittekenen als je het doorvertelt.
Niet worstelen met de zee, maar met Spanje
We verdienden namelijk uitstekend aan het plunderen van Spaanse koloniën.
Het wapen op de vlag bestaat uit een leeuw die worstelt met de zee. Niet letterlijk overigens, want het verbeeldt de strijd tegen Spanje. De provincie heeft daar minstens tachtig jaar oorlog mee gevoerd tot in 1648 de Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden vrede sloot. Zeeland deed daar als enige officieel niet aan mee. We verdienden namelijk uitstekend aan het leegroven van passerende Spaanse koopvaardijschepen en het plunderen van Spaanse koloniën. Natuurlijk hebben we dat destijds niet op die manier gezegd. Ons standpunt was dat vrede sluiten met een katholiek Spanje hetzelfde was als een verbond met de Antichrist. Wel hebben we aangegeven het vredesverdrag te zullen tolereren. Als je met deze anekdote geen hoge ogen gooit bij je gesprekspartner, dan weten we het ook niet meer.
Zeeland als inspiratie voor Amerika
De golvende banen op de vlag van Lewes zijn gebaseerd op de Zeeuwse vlag. Mocht je niet weten waar Lewes ligt, dit is een stad in de Verenigde Staten. Ja, ook wij hebben Google Maps geraadpleegd. Lang geleden (in 1631) was daar de Nederlandse nederzetting Swaanendael. Het verblijf van de kolonisten heeft nog geen jaar geduurd. Ze werden namelijk uitgeroeid door lokale indianen. Andere Nederlanders vermeden vervolgens dat stukje land. Erg dapper waren de Scandinaviërs die daarna de grond claimden. Het heeft daardoor nog een hele tijd Nieuw-Zweden (Nya Sverige) geheten. We moeten hier wel bij vermelden dat toen de Zweden in 1654 een Nederlandse kolonie probeerden te veroveren, we flink van ons afbeten en twee Zweedse forten hebben bemachtigd. Niet dat dát lang duurde, want toen kwamen er territoriale Engelsen in beeld. Afijn, een spannend verhaal voor bij kaarslicht.
Autore Deo, favente Regina, luctor et emergo.
Luctor et Emergo
Als afsluiter nog een weetje over de spreuk ‘Luctor et Emergo’ of ‘Ik worstel en kom boven’. Dit zie je weleens op Zeeuwse vlaggen staan. De spreuk is eigenlijk een verkorte versie van het origineel. De volledige spreuk in het Latijn is: ‘Autore Deo, favente Regina, luctor et emergo’. In het Nederlands zeggen we: ‘Door het gezag van God en de gunst der koningin worstel ik en kom ik boven’. Mocht je de volledige spreuk niet kunnen onthouden, bekijk dan deze pagina op je smartphone. Ook kun je het laten tatoeëren. Binnenkort een reportage over Zeeuwse tatoeages waarin we dit voorbeeld laten zien
Foto’s Mel van Zweeden